Μεταβυζαντινή ζωγραφική 1450-1600 : η εντοίχια ζωγραφική μετά την πτώση του Βυζαντίου στον ορθόδοξο κόσμο και στις χώρες υπό ξένη κυριαρχία / Μίλτος Γαρίδης ; μετ.: Αγγελική Γαρίδη ; γλωσ. επιμ.: Γιολάντα Μπενουζίλιο-Μοντιάνο ; επιμ. κειμ.: Ελένη Κώτσου
Γλώσσα: Greek, Modern (1453-).Χώρα: Greece.Δημοσίευση: Αθήνα : Κ. Σπανός, 2007ISBN: 960-262-071-04.Περίληψη: Το βιβλίο αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας παρατεταμένης έρευνας που διεξήγαγα πολλά χρόνια τόσο σε βιβλιοθήκες, όπου συμβουλεύθηκα βιβλία και φωτογραφικό υλικό, όσο και επισκεπτόμενος επί τόπου πολλά μνημεία, τα οποία μπόρεσα να μελετήσω και να εξετάσω από κοντά ο ίδιος. Η αρχική μου πρόθεση δεν ήταν να συγγράψω μια ιστορία της μετα-βυζαντινής εντοίχιας ζωγραφικής, αλλά μάλλον να συμβάλω σε μια βαθύτερη και ευρύτερη αντίληψη των ζητημάτων που αφορούν αυτό τον τομέα της τέχνης. Επιχείρησα να προσεγγίσω ορισμένα προβλήματα που αφορούν την επιβίωση της ζωγραφικής της προερχόμενης από τη βυζαντινή παράδοση μετά την τουρκική κατάκτηση και τη νέα ώθηση που γνώρισε το 16ο αιώνα, καθώς και τις διάφορες φάσεις της εξέλιξης των κύριων καλλιτεχνικών ρευμάτων και σχολών που άφησαν τη σφραγίδα τους στην ανάπτυξή της. Σκοπός μου στην αρχή ήταν να παρουσιάσω την ορθόδοξη ζωγραφική της περιόδου που εκτείνεται από το 1450 μέχρι το 1600 σε όλες τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής. Τελικά όμως ξέφυγα κάπως από τον αρχικό μου προγραμματισμό. Προχωρώντας στην έρευνά μου, αντιλήφθηκα πως η εξέλιξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε περιοχές υπό ξένο καθεστώς διέφερε από την εξέλιξή της στις ανεξάρτητες περιοχές - μια σαφής διάκριση υπάρχει ανάμεσά τους και τη θεωρώ εξαιρετικά σημαντική. Στις τουρκοκρατούμενες και ενετοκρατούμενες περιοχές η ορθόδοξη ζωγραφική εξαρτώμενη από τις πρωτοβουλίες της Εκκλησίας και τις ατομικές παραγγελίες των πιστών, περιορίστηκε και μετατράπηκε σε περιθωριακή τέχνη. Αντίθετα, στα πριγκηπάτα της Μολδαβίας και της Βλαχίας, όπου υπήρχε η Εκκλησιαστική αρχή, οι ζωγράφοι που συνέχιζαν τη βυζαντινή παράδοση και διατηρούσαν τις επαφές τους με τους ζωγράφους των τουρκοκρατούμενων περιοχών, είχαν εξασφαλίσει την υποστήριξη του εκάστοτε πρίγκηπα και των κρατικών αρχών. Έτσι, η ορθόδοξη τέχνη διατήρησε εκεί τη θέση της ως επίσημη τέχνη και μπόρεσε να αναπτυχθεί και να ακμάσει σε συνθήκες ανάλογες με αυτές που άλλοτε κυριαρχούσαν στο Βυζάντιο, τον καιρό της ανεξαρτησίας του. Γι' αυτό, αν και τα περισσότερα συμπεράσματά μου σχετικά με την εντοίχια ζωγραφική αυτής της περιόδου στη Μολδαβία ήταν γραμμένα ήδη στην τελική τους μορφή, αποφάσισα να τα αφαιρέσω από το παρόν έργο και προτίθεμαι να τα εκδώσω σε έναν άλλο τόμο που θα αφορά αποκλειστικά την εντοίχια ζωγραφική αυτής της εποχής στις περιοχές της Ρουμανίας. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης).Διατριβές: Περιεχόμενα -- ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ Β. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Μέρος Πρώτο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1o: Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΟΤΘΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΠΡΙΝ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ - Βυζαντινές και βυζαντινίζουσες τοιχογραφίες στην Πολωνία και την Ουκρανία - Κρήτη: Δυτικά στοιχεία στις βυζαντινές τοιχογραφίες πριν τα μέσα του 15ου αιώνα - Λευκάδα: Βυζαντινή παράδοση και υστερογοτθικό ύφος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: Η ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ - Κύπρος: Επιδράσεις του γοτθικού ύφους και της Αναγέννησης. Παραδοσιακά ρεύματα στην εντοίχια ζωγραφική του δεύτερου μισού του 15ου αιώνα - Οι τοιχογραφίες της Κρήτης κατά το δεύτερο μισό του 15ου και το 16ο αιώνα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: ΔΥΤΙΚΕΣ, ΓΟΤΘΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ. Ανανέωση και εμμονή στην παράδοση - Το Παλαιό Καθολικό της μονής Μεταμορφώσεως στα Μετέωρα (1483) - Καστοριά: Άγιος Νικόλαος της μοναχής Ευπραξίας (1486) - Καστοριά: Άγιος Νικόλαος Μαγαλειού - Τοιχογραφίες στην Αχρίδα και τα περίχωρα - Σέρβια: Άγιοι Θεόδωροι και Άγιοι Ανάργυροι - Αιανή: Άγιος Δημήτριος - Cucer: Άγιος Νικήτας (1483-84) - Treskavac: Κοίμηση Θεοτόκου (1334-1344) - Kremikovci: Άγιος Γεώργιος, νάρθηκας (1493-1503) - Pcinja: Μονή Αγίου Προχόρου (1489) - Poganovo: Άγιος Ιωάννης Θεολόγος (1500) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ. Κεντρικές περιοχές των Βαλκανίων ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Ή ΑΡΧΑΙΖΟΥΣΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Dragalevci (1476) - Αχρίδα: Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη (15ος αιώνας) - Bobosevo: Άγιος Δημήτριος (1488) - Kalotino - Μονή Matka (1497) - Μικρή Πρέσπα: Άγιος Γεώργιος II. Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΑΝΙΕΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ -Tirnovo: Ο ναός των Αγίων Πέτρου και Παύλου -Kremikovci: Άγιος Γεώργιος, κύρίως ναός (1493-1503) -Orlica: Άγιοι Πέτρος και Παύλος (1494) -Ο ζωγράφος Ξένος Διγενής στην Κρήτη, τη Μυρτιά (Αιτωλία) και την Ήπειρο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ Η ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ - Hirlau -Dorohoi ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο: Η ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΙΣΟΥ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ: ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Μέρος Δεύτερο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: Η ΑΝΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΟΙΧΙΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΟ 16ο ΑΙΩΝΑ - Ο ζωγράφος Θεοφάνης και η "Κρητική" σχολή εντοίχιας ζωγραφικής - Η εικονογραφία του Θεοφάνη και οι ιταλικές επιδράσεις - Η τεχνοτροπία του Θεοφάνη - Ο ζωγράφος Ζώρζης στη μονή Διονυσίου - Οι τοιχογραφίες του παλαιού καθολικού της μονής Ξενοφώντος και ο ζωγράφος Αντώνιος - Οι τοιχογραφίες στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στη μονή Αγίου Παύλου - Οι τοιχογραφίες του καθολικού της μονής Δοχειαρίου (1568) - Η "Κρητική" σχολή στα Μετέωρα - Μια σχολή εντοίχιας ζωγραφικής του 16ου αιώνα στη Βορειοδυτική Ελλάδα Οι τοιχογραφίες της μονής Μυρτιάς. Πρώτα σημάδια ενός νέου ύφους Οι τοιχογραφίες στο Νησί της λίμνης των Ιωαννίνων Οι ζωγράφοι Γεώργιος και Φράγκος Κονταρής Ο ζωγράφος Φράγκος Κατελάνος Ο ζωγράφος Ονούφριος και η σχολή του Βερατίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: Η ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟ 16ο ΑΙΩΝΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ, ΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ. Κατάταξη των έργων κατά τόπους. Μια πρόταση - Μακεδονία (εκτός από τον Άθω και μερικά μεγάλα μοναστήρια) Καστοριά Βέροια Αιανή - Περιοχή της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας - Ήπειρος - Αλβανία [...].Εικόνα εξωφύλλου | Τύπος τεκμηρίου | Τρέχουσα βιβλιοθήκη | Συλλογή | Τοποθεσία στο ράφι | Ταξιθετικός αριθμός | Κατάσταση | Ημερομηνία λήξης | Barcode | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
![]() |
Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου - Volos Academy | ART | Αίθουσα Φλαμούρι | Διαθέσιμο | 2-022066 |
Περιεχόμενα --
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ
Β. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
Μέρος Πρώτο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1o: Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΟΤΘΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΠΡΙΝ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ - Βυζαντινές και βυζαντινίζουσες τοιχογραφίες στην Πολωνία και την Ουκρανία
- Κρήτη: Δυτικά στοιχεία στις βυζαντινές τοιχογραφίες πριν τα μέσα του 15ου αιώνα - Λευκάδα: Βυζαντινή παράδοση και υστερογοτθικό ύφος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: Η ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ - Κύπρος: Επιδράσεις του γοτθικού ύφους και της Αναγέννησης. Παραδοσιακά ρεύματα στην εντοίχια ζωγραφική του δεύτερου μισού του 15ου αιώνα
- Οι τοιχογραφίες της Κρήτης κατά το δεύτερο μισό του 15ου και το 16ο αιώνα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: ΔΥΤΙΚΕΣ, ΓΟΤΘΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ. Ανανέωση και εμμονή στην παράδοση
- Το Παλαιό Καθολικό της μονής Μεταμορφώσεως στα Μετέωρα (1483)
- Καστοριά: Άγιος Νικόλαος της μοναχής Ευπραξίας (1486)
- Καστοριά: Άγιος Νικόλαος Μαγαλειού
- Τοιχογραφίες στην Αχρίδα και τα περίχωρα
- Σέρβια: Άγιοι Θεόδωροι και Άγιοι Ανάργυροι
- Αιανή: Άγιος Δημήτριος
- Cucer: Άγιος Νικήτας (1483-84)
- Treskavac: Κοίμηση Θεοτόκου (1334-1344)
- Kremikovci: Άγιος Γεώργιος, νάρθηκας (1493-1503)
- Pcinja: Μονή Αγίου Προχόρου (1489)
- Poganovo: Άγιος Ιωάννης Θεολόγος (1500)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ. Κεντρικές περιοχές των Βαλκανίων
ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Ή ΑΡΧΑΙΖΟΥΣΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
Dragalevci (1476)
- Αχρίδα: Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη (15ος αιώνας)
- Bobosevo: Άγιος Δημήτριος (1488)
- Kalotino
- Μονή Matka (1497)
- Μικρή Πρέσπα: Άγιος Γεώργιος
II. Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΑΝΙΕΡΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
-Tirnovo: Ο ναός των Αγίων Πέτρου και Παύλου
-Kremikovci: Άγιος Γεώργιος, κύρίως ναός (1493-1503)
-Orlica: Άγιοι Πέτρος και Παύλος (1494)
-Ο ζωγράφος Ξένος Διγενής στην Κρήτη, τη Μυρτιά (Αιτωλία) και την Ήπειρο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ Η ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ
- Hirlau
-Dorohoi
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο: Η ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΙΣΟΥ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ: ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Μέρος Δεύτερο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: Η ΑΝΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΟΙΧΙΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΟ 16ο ΑΙΩΝΑ
- Ο ζωγράφος Θεοφάνης και η "Κρητική" σχολή εντοίχιας ζωγραφικής
- Η εικονογραφία του Θεοφάνη και οι ιταλικές επιδράσεις
- Η τεχνοτροπία του Θεοφάνη
- Ο ζωγράφος Ζώρζης στη μονή Διονυσίου
- Οι τοιχογραφίες του παλαιού καθολικού της μονής Ξενοφώντος και ο ζωγράφος Αντώνιος
- Οι τοιχογραφίες στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στη μονή Αγίου Παύλου
- Οι τοιχογραφίες του καθολικού της μονής Δοχειαρίου (1568)
- Η "Κρητική" σχολή στα Μετέωρα
- Μια σχολή εντοίχιας ζωγραφικής του 16ου αιώνα στη Βορειοδυτική Ελλάδα
Οι τοιχογραφίες της μονής Μυρτιάς. Πρώτα σημάδια ενός νέου ύφους
Οι τοιχογραφίες στο Νησί της λίμνης των Ιωαννίνων
Οι ζωγράφοι Γεώργιος και Φράγκος Κονταρής
Ο ζωγράφος Φράγκος Κατελάνος
Ο ζωγράφος Ονούφριος και η σχολή του Βερατίου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο: Η ΕΝΤΟΙΧΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟ 16ο ΑΙΩΝΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ, ΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ. Κατάταξη των έργων κατά τόπους. Μια πρόταση
- Μακεδονία (εκτός από τον Άθω και μερικά μεγάλα μοναστήρια)
Καστοριά
Βέροια
Αιανή
- Περιοχή της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας
- Ήπειρος
- Αλβανία
[...]
Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό τον τίτλο.