| Text of Note |
Μια εργώδης προσπάθεια και αναζητήσεις πολλών χρόνων σε πληθώρα πηγών -πολλές από τις οποίες λανθάνουσες- αποτέλεσε η περισυλλογή και η ταξινόμηση των στοιχείων, των τριών τόμων του ιστορικού αυτού οδοιπορικού, που σκοπό έχει ν' αναδείξει τη σημασία της σατιρικής εφημερίδας της Σμύρνης "Κόπανος", τον εθνικό ρόλο που διαδραμάτισε και τους αγώνες της πολυσχιδούς προσωπικότητας του δημιουργού της, Γεωργίου Ιακ. Αναστασιάδη.<br/>Η έρευνα αυτή, τόσο για τον "Κόπανο" της Σμύρνης, όσο και για τη δράση και το έργο του Γεωργίου Αναστασιάδη, θα παρουσιάσει σαν σε καλειδοσκόπιο, το χρονικό μιας ολόκληρης εποχής, με αναρίθμητες πληροφορίες και γεγονότα, που σημάδεψαν την ακμή και την κατάρρευση ενός σπουδαίου λίκνου του μικρασιατικού, ελληνισμού, της περιώνυμης Σμύρνης.<br/>Έχει, ωστόσο, κι έναν φιλοδοξότερο στόχο: ν' αναδείξει την αίγλη και το μεγαλείο της ιστορικής πόλης, που υπήρξε το σημαντικότερο εμπορικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Ανατολής, μια ευρωπαϊκή μεγαλούπολη, που δίκαια ο μεγάλος Γάλλος ποιητής Αλφόνσος Λαμαρτίνος στο οδοιπορικό του "Nouveau voyage en Orient" (Νέο ταξίδι στην Ανατολή), [Παρίσι 1877], αποκάλεσε "Μασσαλία της μικρασιατικής ακτής".<br/>Η δυσκολία -πέραν των άλλων- ήταν η διευθέτηση ενός εκτεταμένου, πυκνού και καθαυτό ετερόκλιτου υλικού, που αναζητούσε τη μέθοδο της οργάνωσής του, παρά το γεγονός ότι ο βασικός πυρήνας των στοιχείων, ήταν τα ίδια τα φύλλα του "Κόπανου". Δεν θέλησα, ωστόσο, ν' αρκεστώ στην καταγραφή μόνο των ιστορικών δεδομένων. Αισθάνθηκα την ανάγκη, εξόν απ' τις δικές μου αναφορές, να διασώσω κυρίως τα κείμενα του Αναστασιάδη και των συνεργατών του, για να έχει ο αναγνώστης την άμεση "οπτική" τους εικόνα, μολονότι γνώριζα ότι επιβάρυνα πολύ τον όγκο του έργου [...].<br/>Νομίζω, όμως, ότι ο αναγνώστης θ' αποζημιωθεί πλήρως, εντρυφώντας στα δρώμενα της σμυρναϊκής ζωής. Άλλωστε, περ' από μια -ενδιαφέρουσα κατά τ' άλλα- "ξενάγηση" στην κοινωνιολογία της Σμύρνης, εκείνο που πρωτίστως μ' ενδιέφερε, ήταν ν' αναδείξω τον Αναστασιάδη, μες απ' τα ίδια του τα κείμενα. [...]<br/>Στον β΄ τόμο το λόγο έχουν τα κείμενα. Εννοώ τα κείμενα του Κόπανου που ερανίστηκα μελετώντας εξαντλητικά, σελίδα προς σελίδα, όσα φύλλα μπόρεσα να προσπελάσω -εννοώ τα διασωθέντα- των ετών 1911, 1912 και 1913. Φρονώ ότι ο τόμος αυτός αποτελεί το κεντρικότερο αλλά και απολαυστικότερο δρώμενο του όλου έργου, γιατί ο αναγνώστης θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει την "Κοινωνική Ζωή" της Σμύρνης, ζωή που τα κείμενα του Κόπανου αναπαριστούν με τρόπο ανάγλυφο, άμεσο και προπαντός αυθεντικό. [...]<br/>Ο τόμος αυτός (γ΄) ολοκληρώνει τον κύκλο αναφοράς στην ιστορική πορεία της περιώνυμης σατιρικής εφημερίδας της Σμύρνης "Κόπανος" και αποδίδει στη διάρκεια της ιστορίας, τη δράση, τους αγώνες και το συγγραφικό έργο του ανθρώπου που τον δημιούργησε, του Λέσβιου δημοσιογράφου και λόγιου, Γεώργιου Αναστασιάδη, σπουδαίας φυσιογνωμίας του ελληνισμού της Σμύρνης, που διέλαμψε στις κρισιμότερες ώρες της ιστορίας της.<br/>Τον τόμο αυτό συγκροτούν δύο μεγάλες θεματικές ενότητες. Η πρώτη, η οποία και συνοψίζει την αναφορά στο όλο έργο του Κόπανου, πραγματεύεται ένα πρωτότυπο και μοναδικό στη σμυρναϊκή βιβλιογραφία κεφάλαιο: την καταγραφή [...] των μεγαλυτέρων και σπουδαιότερων καταστημάτων και εμπορικών κέντρων της Σμύρνης, [...] που αποτελούν πολυτιμότατα ιστορικά και πολιτισμικά κειμήλια της Σμύρνης, διαμόρφωσαν την εμπορική της ζωή, εξέφρασαν το "ύφος" και το χαρακτήρα της και αποτύπωσαν τη γενικότερη οικονομική της δραστηριότητα και ζωή [...]<br/>Η δεύτερη ενότητα αποτελεί αποθησαύριση κειμένων του Αναστασιάδη (αναμνήσεων, ενθυμημάτων, άρθρων και ιστορικών μελετών), που δημοσίευσε κατά καιρούς, σε χρονικό διάστημα μιας εικοσαετίας και πλέον (1938-1961), στα Μικρασιατικά Χρονικά, περιοδικό της "Ένωσης Σμυρναίων", στην έκδοση του οποίου συμμετείχε ενεργά, τόσο στην επιτροπή σύνταξης, όσο και στην επιλογή της προς δημοσίευση ύλης, με την ιδιότητά του ως διευθυντή του Τμήματος Μικρασιατικών Μελετών. |
